Phanh là bộ phận không thể thiếu trên mỗi chiếc xe đạp để đảm bảo sự an toàn cho người điều khiển. Chúng ta thường gặp 2 loại phanh phổ biến nhất là phanh đĩa và phanh cơ được sử dụng trên xe đạp thể thao. Mỗi loại phanh sẽ có một loại ưu nhược điểm riêng, cùng GLX Bike tìm hiểu về 2 loại phanh này xem lựa chọn nào là phù hợp với bạn nhé!

Phanh cơ và nguyên lý hoạt động của phanh cơ

Chắc chắn bạn nhìn thấy phanh cơ phổ biến hơn bởi nó được ứng dụng trên hầu hết các dòng xe đạp thông dụng trên thị trường hiện nay. Chúng có thể được thiết kế khác nhau nhưng về nguyên lý hoạt động đều tuân thủ theo một thiết kế nhất định.

Khi bạn gặp tình huống cần giảm tốc, bạn cần bóp tay phanh, tay phanh này sẽ kéo dây phanh (cáp) chuyển động và kéo theo hai miếng gôm đã được lắp đặt bên dưới ngay vành xe đạp co lại, áp sát vào vành tạo ra ma sát đủ lớn để giảm tốc một cách hiệu quả.

Khi bạn sử dụng phanh cơ quá nhiều, hai miếng gôm này sẽ nhanh chóng bị mòn và bạn chỉ cần thay thế gôm thì hệ thống phanh cơ của bạn hoạt động bình thường.

Với nguyên tắc hoạt động trên, việc thiết kế phanh cơ tương đối đơn giản nên giá thành và chi phí rẻ, thường được ứng dụng trong xe đạp phổ thông, xe đạp trẻ em.

Tuy nhiên nhược điểm lớn nhất của phanh cơ đó chính là chúng bị ảnh hưởng bởi các yếu tố xung quanh điển hình như khi trời mưa, lúc này có thể do bùn đất bám vào phanh khiến chúng không thể hoạt động cũng có khi bùn đất bám vào vành xe làm giảm độ ma sát của gôm, khiến chúng không thể an toàn khi sử dụng.

Hệ thống phanh đĩa

Phanh đĩa có cấu tạo phức tạp hơn và có sự an toàn hơn, nhất là trong trường hợp bạn cần xử lý gấp, với sự nguyên ly hoạt động của mình, chúng cần một kết cấu phức tạp hơn hẳn phanh cơ học.

Khi gặp tình huống cần phanh gấp, bạn sẽ sử dụng lực để bóp tay phanh, lực này tạo ra một áp suất trong dây phanh, với áp suất này chúng sẽ nhanh chóng tạo được áp lực lên heo dầu trong hệ thống phanh đĩa, khi áp lực này đủ lớn thì sẽ đẩy được piston bên trong khiến chúng di chuyển, piston sẽ tác động lên gôm khiến gôm ôm chặt được niềng xe đạp, lực bóp này rất chặt không giống như lực ma sát của hệ thống phanh cơ, chúng hoạt động bởi momen xoắn ngược chiều nên có thể khiến xe đạp của bạn đang ở tốc độ cao vẫn có thể ngừng lại hẳn, người dùng có thể tự điều chỉnh tốc độ thắng bằng cách bóp nhẹ chúng sẽ từ từ giảm vận tốc , tuy nhiên vận tốc được giảm rất đáng kể hơn hẳn phanh cơ học.

Xe đạp thể thao nên chọn phanh cơ hay phanh đĩa?

Nếu nhìn vào nguyên lý hoạt động trên, bạn có thể dễ dàng lựa chọn phanh đĩa cho xe đạp thể thao, tuy nhiên điều đó chưa hẳn là đúng bởi mỗi loại phanh đều phù hợp với từng dòng xe đạp nhất định.

Vì xe đạp thể thao phổ biến nhất là hai dòng xe đạp địa hình và xe đạp đua nên chúng ta giới hạn cách chọn phanh cho hai dòng xe đạp này

Xe đạp đua: Do dù là dòng xe đạp cao cấp nhất thì người ta cũng chỉ sử dụng phanh cơ cho dòng xe đạp này, bởi lẽ chúng thường di chuyển với vận tốc cao, khi sử dụng phanh đĩa, bạn sẽ gây ra nguy hiểm cho mình bởi chúng sẽ bị thắng gấp và ngừng lại hẳn, người đi xe đạp có nguy cơ bị té ngã ảnh hưởng đến an toàn của bạn, nhất là trong trường hợp đường trơn, trời mưa.

Với phanh cơ học, bạn có thể tùy chỉnh được tốc độ, khi cần xử lý, bạn nên xử lý từ xe, vận tốc sẽ giảm từ từ do độ ma sát của gôm vào vành xe, đó là lý do phanh cơ được dùng cho xe đạp đua

Xe đạp địa hình: Trái ngược với xe đạp đua, bạn không thể có thể quan sát được đường đi một cách thoải mái như trên đường đua bởi tầm nhìn bị hạn chế, ngoài ra đường gồ ghề và có những lúc bạn cần xử lý nhanh để ứng phó với những bất ngờ có thể xảy đến nên bạn phải dùng phanh đĩa.

Mặc dù dùng phanh đĩa nhưng người dùng vẫn an toàn do cấu tạo của xe địa hình phù hợp với phanh đĩa khi phần khung được thiết kế khá nặng, bánh xe to và lốp xe có độ bám dính đường cao nên rất an toàn, sự kết hợp này tạo nên những hiệu ứng tốt và hiệu quả xử lý tình huống tuyệt vời.